Zes redenen waarom jij dit weekend jouw stapschoenen wil aantrekken. Deel 1: de impact van natuur op onze mentale gezondheid.

The tendency nowadays to wander in the wilderness is delightful to see. Thousands of tired, nerve-shaken, over-civilized people are beginning to find out that going to the mountains is going home; that wildness is a necessity; and that mountain parks and reservations are useful not only as fountains of timber and irrigating rivers, but as fountains of life.

John Muir, Our National Parks, 1901

De bossen ontpoppen zich tot kleurrijke decors voor pluizige eekhoorns die hun laatste wintervoorraden binnenhalen en prikkende egels die alvast een fijne locatie zoeken voor hun winterslaap. Niets fijner dan dit weekend jouw stapschoenen áán en de natuur ín te trekken. Dat biedt je bovendien een boel fantastische voordelen, of dacht je soms dat je van wandelen alleen maar een stevig(h)e poepe kreeg?

Reden n° 1: een boost voor je humeur en welbevinden

Net als een hond, moet ook ik tijdig uitgelaten worden. Niet voor een plasje, wel voor mijn humeur. Ook zoonlief weet dat al: is er met zijn moeder geen kot te houden, steek haar dan buiten. Het effect is gegarandeerd. Ik ben een veel aimabeler mens als ik even een frisse neus mag halen. En ik niet alleen, zo blijkt uit een studie van de UEL uit 2016. In dit onderzoek vertoefde een experimentele groep gedurende 30 dagen telkens 30 minuten in de natuur. Na dit 30/30-experiment werden de participanten bevraagd naar hun welbevinden, humeur, emoties, gevoel van zingeving en mindfulness. De experimentele groep scoorde merkelijk hoger op al deze zaken dan de controlegroep die het experiment niet meedeed. Bovendien was er een hogere boost op vlak van zingeving en mindfulness bij mensen die hun tijd in wildere omgevingen spendeerden dan in aangelegde parken. Manlief is daar het levende bewijs van. Die kwam helemaal zen terug van zijn trip naar de Alta Via n° 1 in Italië vorige maand. Je zou voor minder, als je daar het landschap ziet.

Deel van de Alta Via n° 1 in Italië (foto van manlief)

Reden n° 2: minder stress & meer focus

Stress om een heftige deadline? Als je schouders gaan vastzitten, wordt het tijd voor een ommetje. 

(Toegegeven, als je stress voortkomt uit een nipte deadline, dan blijf je vermoedelijk beter op je bureaustoel zitten om er de laatste restjes creativiteit uit te persen.)

Calvin & Hobbes, Bill Watterson

Heb je echter nog even tijd, trek dan het bos in! Het loont. Diverse onderzoeken wijzen op verminderde stresslevels, een lagere systolische bloeddruk, een tragere hartslag en verminderde spierspanning wanneer je kijkt naar natuurlijke landschappen versus stadsomgevingen. 

Bovendien kunnen mensen die tijd in de natuur doorbrachten een hogere focus aan de dag leggen dan mensen die diezelfde hoeveelheid tijd in een stadsomgeving spendeerden, tonen onderzoeken rond Attention Restoration Theory aan. 

Zo kwam Carl Jung tot zijn meest lumineuze inzichten wanneer hij tijd doorbracht in zijn buitenverblijf, midden in de bossen van Bollingen, waar hij dagelijks lange wandelingen ging maken. Een manier van werken die Cal Newport in zijn boek Diep Werk ten zeerste toejuicht. Newport zelf pleit voor het regelmatig verlaten van je kantooromgeving om je brein te trainen op een diepe focus. In zijn boek vertelt hij hoe hij zelf geregeld ging joggen langs de rivier in Boston om aan ‘productieve meditatie’ te doen. Dat is - in Newports woorden - een periode waarin je wel lichamelijk maar niet geestelijk bezig bent en die tijd benutten om je aandacht op één duidelijk afgebakend werkprobleem te richten, net als bij mindfulness waarbij je je aandacht voortdurend terug naar je ademhaling moet sturen als je gedachten afdwalen. Die hogere focus leidt bovendien tot een snellere stress recovery, stelt de Attention Restoration Theory. Win win, me dunkt. 

Reden n° 3: verwondering

Volgens een artikel uit EOS Wetenschap heerst momenteel een pandemie. Niet COVID-19 maar wel eentje die extinction of experience heet, een term die de Amerikaanse vlinderbioloog Robert Pyle introduceerde in 1975. 

As cities and metastasizing suburbs forsake their natural diversity, and their citizens grow more removed from personal contact with nature, awareness and appreciation retreat. This breeds apathy toward environmental concerns and, inevitably, further degradation of the common habitat… So it goes, on and on, the extinction of experience sucking the life from the land, the intimacy from our connections… People who don’t know don’t care. What is the extinction of the condor to a child who has never known a wren?

Waar elk kind uit de generatie van mijn vader nog moddersoep maakte, wordt de jeugd van onze kinderen gekenmerkt door geplaveide speeltuinen en ommuurde tuinen. Het is dat verlies aan ‘woest leven’ dat ook Monbiot betreurt in zijn boek Feral. ‘The outdoors has an endless capacity to surprise’, zegt hij daar. Een verwondering die we steeds meer kwijt raken. Nochtans is er weinig mooier dan met een schelpen-determinatiekaart het strand afschuimen en ontdekken dat de kleine witte rondjes die je net vond de skeletten zijn van een inheemse soort zee-egel. Of die zwarte capsules de lege eikapsels van een rog.

‘At the end of the day your feet should be dirty, your hair messy and your eyes sparkling’. Die lichtjes in mijn ogen krijg ik nu net van een rondhoppende eekhoorn in de Bourgoyen, een zotte vondst op het strand of een vlinder in de tuin die ik nooit eerder zag. 

En als dit je nog niet overtuigde, kan ik je misschien overhalen met een citaat uit het boek Diary of a Young Naturalist van Dara McAnulty. 

Dave asks me to hold one of the birds, and as I bring it close to my chest its body heat illuminates me. I start to fill with something visceral. This is who I am. This is who we all could be. I am not like these birds but neither am I separate from them. Perhaps it's a feeling of love, or a longing. I don't know for certain. It is a rare feeling, a sensation that most of my life (full of school and homework) doesn't have the space for.

P.S. Benieuwd naar de andere drie redenen om de natuur in te trekken? Volgende week vertel ik je meer over de fysieke voordelen van jouw uitje in de natuur. In the meantime: trek je stapschoenen aan. Sta in bewondering. Be mindful. Geniet.

Op de hoogte blijven van deze blog? Volg HEADSPIJS op Instagram en Facebook.